AB PROJE KÜTÜPHANESİ
Bu dokümandaki bazı tanımlar, Avrupa Birliği’nin fon desteği sağladığı program/projelerle ilgili olarak yürütülen çalışmalardaki karşılıkları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Genel tanımlamadan farklılık gösterebilir.
Açık Pazar Araştırması (Open Market Consultation - OMC): Bir kamu kuruluşu veya özel şirketin bir proje veya hizmet için pazar araştırması yapmak amacıyla pazarın fikirlerini, geri bildirimlerini ve taleplerini almak üzere düzenlediği etkinlik veya süreçtir.
Ağ Kurma (Networking): Farklı paydaşlar arasında ilişki kurarak bilgi ve deneyim paylaşımını sağlayan süreçtir.
Anahtar Performans Göstergesi (Key Performance Indicator - KPI): Projenin hedeflerine ne kadar başarılı bir şekilde ulaştığını ölçmek ve izlemek için kullanılan belirli ölçümler veya metriklerdir.
Ara Rapor (Interim Report): Taraflar arasında yapılan sözleşme ile belirlenen dönemler itibarıyla yararlanıcı tarafından proje uygulama süresince hazırlanan ve sunulan rapordur.
Araştırma Grubu (Research Group): Belirli bir araştırma projesi veya konusu etrafında bir araya gelen ve belirli bir hedefe ulaşmak için iş birliği yapan bir grup araştırmacıdır. Bu grup, genellikle belirli bir alanda uzmanlaşmış veya ilgili deneyime sahip olan araştırmacılardan oluşur.
Bağımsız Değerlendirici (Independent Evaluator): Proje tekliflerini, program rehberlerinde belirtilen esaslara göre teknik, ekonomik, sosyal ve mali açıdan değerlendirmek üzere, alanında en az beş yıllık uzmanlık ve tecrübe birikimi olan, yükseköğretim kurumları öğretim elemanları ile kamu kurum ve kuruluşları personelinden uygun bulunanların ilgili kurumlarca görevlendirilmesi veya diğer gerçek kişiler arasından hizmet alımı yoluyla seçilen uzmanları ifade eder. Burada belirtilen şartlar program özelinde değişebilmektedir.
Program Rehberi (Programme Guide): İlgili kurum tarafından başvuru sahipleri için hazırlanan, destekten yararlanabilecek gerçek ve tüzel kişileri, başvuruda bulunabileceklerde aranan şartları, başvuru ve yararlanma şekil ve şartlarını, destek konusu öncelik alanını, destekten karşılanabilecek uygun maliyetleri, seçim ve değerlendirme kriterlerini, eş finansman yükümlülüklerini, standart başvuru belgelerini ve diğer gerekli bilgileri, ayrıntılı, açık ve anlaşılır bir dille açıklayan rehber belgedir.
Başvuru Sahibi (Applicant): Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde ilgili kurumdan proje veya faaliyet desteği almak üzere hibe ve destek verecek kuruma başvuran gerçek veya tüzel kişilerdir.
Çarpan Etkisi (Multiplier Effect): Proje ve sonuçlarının örnek alınarak tekrar uygulanması ve proje çıktılarının yaygınlaştırılmasına dair olasılıklardır. Çarpan etkisi, projelerin bir katma değeridir ve projenin olumlu etkilerinin uzun vadede devam ettiği hallerde söz konusu olabilir.
Çerçeve Programı (Framework Programme): Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen araştırma ve yenilik programlarına verilen genel addır.
Çerçeve Sözleşme (Framework Agreement): Genellikle belirli bir süre boyunca, belirli bir hizmet veya ürün türü için bir veya daha fazla tedarikçi ile belirli bir alıcı (genellikle bir kurum veya kuruluş) arasında yapılan bir iş birliği anlaşmadır. Bu tür sözleşmeler tedarik sürecinin yasal zeminini oluşturmak ve sürekliliğini sağlamak amacıyla kullanılır.
Çıkar Çatışması (Conflict of Interest – CoI): Bir kişinin, sahip olduğu pozisyon veya rol nedeniyle, alması gereken kararların kişisel çıkar yarattığı durumda, karar alma sürecinde tarafsızlığını veya objektifliğini koruyamaması durumunu ifade eder.
Çıktı (Deliverable): Proje veya sözleşme kapsamında belirli bir zamanda tamamlanması gereken iş veya sonuçları içerir.
Çok Paydaşlı İş Birliği (Multi-stakeholder Collaboration): Bir sorun veya konu ile ilgili birden fazla paydaşın ortak bir anlayış oluşturarak belirlenmiş hedefler doğrultusunda ortaya koyacakları çalışmadır.
e-Sağlık (e-Health): Sağlık hizmetlerinin daha etkin ve verimli sunulabilmesi, sağlık hizmetlerine hızlı erişiminin sağlanması ve ilgili paydaşlar ile veri paylaşımının sürdürülebilir olması için bilişim teknolojilerinin sağlık alanında uygulanması ve kullanılmasıdır.
Eş finansman (Co-financing): Desteklenen proje veya faaliyetlerde harcanmak üzere onaylanmış hibenin yanı sıra yararlanıcı tarafından sağlanması taahhüt edilen nakdi katkıdır.
Eşleştirme (Twinning): Yürütülen projelerde AB üyesi bir ülkenin belirli bir kamu kurumu veya kuruluşu ile bir aday ülkenin benzer bir kurumu arasında kurulan şifahi ortaklıktır. Bu kapsamda, aday ülkenin kurumları, AB'nin politika ve mevzuatına daha uyumlu hale gelmek için AB üyesi ülkeden ve aday ülkeden uzmanlar ve kurumlar bir araya gelir ve belirli bir alandaki uzmanlık, deneyim ve en iyi uygulamaları paylaşır.
Faz (Phase):Bir projenin yaşam döngüsünü belirli aşamalara ayırmak için kullanılır. Her faz, projenin belirli bir amacını gerçekleştirmek için belirli bir dizi aktiviteyi içerir ve genellikle belli bir sonuca veya hedefe odaklanır.
Faz 0 (Phase 0): Ticarileşme öncesi tedarik projelerinde "Faz 0", genellikle projenin başlangıç aşamasını ifade eder. Bu aşama, projenin planlama ve hazırlık sürecini içerir ve genellikle belirli hedeflerin ve etkinliklerin tanımlandığı aşamadır. Faz 0, projenin amacını, kapsamını, hedeflerini ve beklenen sonuçlarını belirlemek için önemli bir fırsat sunar. Projenin gereksinimleri ve kaynakları bu aşamada değerlendirilir ve projenin ilerlemesini sağlamak için bir yol haritası oluşturulur.
Faz 1 (Phase I): Ticarileşme öncesi tedarik projelerinde "Faz 1", genellikle "Çözüm Tanımı, Geliştirilmesi ve Tasarlanması" aşaması olarak adlandırılır. Bu aşama, projenin temel stratejilerinin ve çözüm hedeflerinin daha ayrıntılı bir şekilde tanımlandığı bir Ar-Ge sürecidir.
Faz 2 (Phase II): Ticarileşme öncesi tedarik projelerinde "Faz 2", genellikle Faz 1'in tamamlanmasını takiben gerçekleşen bir aşamadır. Faz 2, prototip geliştirilmesi ve bunun testlerinin yapılması aşamasıdır. Genellikle projenin uygulama ve geliştirme aşamasını temsil eder ve planlama aşamasında belirlenen hedeflere ulaşmak için çalışmaların yapıldığı bir evredir.
Faz 3 (Phase III): Ticarileşme öncesi tedarik projelerinde "Faz 3", genellikle Faz 2'nin tamamlanmasını takiben gerçekleşen bir aşamadır. Faz 3, tüm proje boyunca ortaya çıkan çözümlerin gerçek hayatta test edilmesi ve ticarileşmeye hazır hale getirilmesi için pilot çalışmaları içerir.
GANTT Çizelgesi (GANTT Chart): Genellikle proje planlamasında belirlenen faaliyetlerin ve bağlı işlerin proje zaman akışının grafiksel olarak sunulduğu bir çizelgedir. Proje yönetim metodolojilerinden olan şelale modeli (waterfall) için kullanılır.
Genel Hedefler (General Objectives): Projenin nihai faydalananlara uzun vadeli yararlarını ve sağladığı faydalar açısından diğer gruplara ve toplum için neden önemli olduğunu açıklarlar.
Görünürlük (Visibility): Proje teklif çağrıları kapsamında, yararlanıcılar ve alt yükleniciler için hizmet mal alımı ve yapım işleri faaliyetlerinde sağlanan mali desteği ve genel koordinasyonu görünür kılmak ve tanıtmak için yapılan faaliyetlerdir.
Hedef Grup (Target Group): Projeden doğrudan ve olumlu olarak etkilenecek grup, kurum veya kuruluştur.
Hibe (Grant): Avrupa Birliği tarafından belirli bir amacı gerçekleştirmek veya belirli bir sonuca ulaşmak için yapılan çağrılara verilen proje tekliflerine hibe olarak sağlanan finansal desteği ifade eder.
İlerleme Raporu (Progress Report): Projenin durumu, ilerlemesi ve karşılaşılan sorunlar ve riskler hakkında düzenli aralıklarda hazırlanan rapordur.
İş Paketi (Work Package): Proje kapsamında belirlenen belirli görevlerin, aktivitelerin ve hedeflerin gruplandırıldığı yapılardır.
İş Planı (Work Plan): Proje sürecinde takip edilecek adımların ve uygulanacak strateji, hedefler, faaliyetler ve süreçlerin ne zaman, hangi sıra ile ne kadar süre içerisinde ve ne kadar bir kaynak ile yerine getirileceğiniortaya koyan belgedir.
İştirakçi (Participant): Desteğe konu proje veya faaliyetin yürütülmesi sürecinde veya sonucunda, doğrudan fayda veya menfaat elde etmeden yararlanıcıya projenin yürütülmesinde katkıda bulunan ve ilgili başvuru belgelerinde açıkça belirtilen gerçek veya tüzel kişidir.
İyi Uygulama (Best Practice): Belirli bir alanda en etkili sonuçları elde etmek için izlenen en iyi yöntemler ve prosedürleri içerir.
Konsorsiyum (Consortium):Bir araya gelen farklı kurumların veya kuruluşların, genellikle bir proje veya iş için iş birliği yapmak üzere oluşturduğu bir ortaklık veya birlik anlamına gelir.
Konsorsiyum Sözleşmesi (Consortium Agreement):Proje ortakları arasında oluşturulan konsorsiyumda rollerin, sorumlulukların ve hakların belirlendiği yazılı anlaşmadır.
Küme (Cluster): Benzer veya ilgili konuları ele alan farklı projelerin bir araya gelerek oluşturduğu bir grup veya ağ anlamına gelir.
Mantıksal Çerçeve (Logical Framework): Bir projeye ilişkin müdahale mantığı, varsayımlar, tarafsız teyit göstergeleri ve teyit kaynaklarının sunulduğu matristir.
Nihai rapor/Final raporu (Final Report): Son ödemeye ve projenin sonlandırılmasına esas oluşturacak şekilde projenin tamamlanma sürecine ait mali ve teknik bilgileri içeren rapordur.
Nihai yararlanıcı (End User): Projeden uzun vadede, geniş anlamda toplumsal veya sektörel boyutlarda yarar sağlayacak kişi, topluluk veya kuruluştur.
Ortak (Partner): Fon desteğine konu proje veya faaliyetin yürütülmesi sürecinde veya sonucunda doğrudan veya dolaylı fayda veya menfaat elde ederek, bunun karşılığında yararlanıcıya projenin yürütülmesinde katkıda bulunan gerçek veya tüzel kişilerdir.
Ortaklık (Partnership): Farklı kurumlar arasındaki iş birliğini ifade eder. Horizon Europe projelerinde ortaklar genellikle farklı ülkelerden araştırma kurumları, üniversiteler, şirketler ve kamu kurumları olabilir.
Ön Değerlendirme (Preliminary Assessment): Teklif edilen bir projenin, daha önceden belirlenmiş olan kriterler çerçevesinde, projenin ekonomik ve sosyal açıdan yararlı olmasının yanı sıra olumlu çevresel etkiye sahip olduğununun tespit edilmesi amacıyla analiz edilmesidir.
Ön Fizibilite Çalışmaları (Pre-Feasibility Study - PFS): Projelendirme aşamasında yürütülen, ve teknolojilerden maliyetlerden çevresel ve sosyal etkilere kadar projenin tüm kritik unsurlarının sistematik olarak ön değerlendirmesidir.
Ön Koşullar (Pre-conditions): Proje başlamadan önce yerine getirilmesi gereken koşullardır.
Özel Hedef (Specific Objectives): Özel Hedefler, genel hedefi gerçekleştirmeye yol açan daha küçük eyleme geçirilebilir hedefleri belirtir. Bunlar her zaman daha odaklıdır ve her yeni spesifik hedef bir öncekinden başlayarak net bir eylem planı oluşturur.
Paydaş Analizi (Stakeholder Analysis): Önerilen projeden olumlu veya olumsuz yönde etkilenebilecek tüm paydaş gruplarının tespit edilmesini, bu grupların ilgi alanlarının, sorunlarının, potansiyellerinin ve diğer özelliklerinin belirlenmesini içeren analiz sürecidir.
Paydaşlar (Stakeholders): Bir projenin/programın karar alma ve faaliyetlerinde kazanılmış menfaati veya menfaati olan bir kişi, grup veya organizasyondur.
Pilot Çalışması (Pilot Study): Proje içerisinde yeni bir sürecin veya uygulamanın etkilerini test etmek ve uygulanabilirliğini değerlendirmek amacıyla küçük çaplı bir örneklemin kullanıldığı geçici bir çalışmayı ifade eder. Bu çalışma, daha geniş kapsamlı bir uygulamanın öncesinde yapılarak, olası riskleri belirlemek, hataları düzeltmek ve daha sonra tüm sistemi uygulamadan önce iyileştirmeler yapmak için fırsatlar sunar.
Proje Yaşam Döngüsü (Project Lifecycle): Proje yaşam döngüsünde yer alan başlatma, planlama, yürütme, izleme/kontrol ve kapanış süreçlerini içerir.
Proje Yaşam Döngüsü Yönetimi (Project Lifecycle Management – PCM): Bir projeyi başından sonuna kadar yönlendirmek için kullanılan en iyi uygulamaların adım adım çerçevesidir.
Proje Teklif Çağrısı (Call for Proposals - CfP): Belirli bir destek programı kapsamında, nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel başvuru sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak proje tekliflerinin toplandığı çağrılardır.
Proje Uygulama Kılavuzu (Project Implementation Manual): Yararlanıcıların proje veya faaliyet yürüttükleri sırada uymak zorunda oldukları satın alma ve ihale ilke ve kuralları ile raporlama ve bilgilendirme yükümlülüklerini ayrıntılı olarak düzenleyen rehber ve ekleridir.
Prototip Testler (Prototype Tests): Proje içerisinde yeni bir ürünün veya hizmetin, tasarım veya geliştirme aşamasındaki bir versiyonunun gerçek kullanıcılar ile test edilmesini ifade eder. Bu testler, ürün veya hizmetin işlevselliğini, kullanılabilirliğini, performansını ve müşteri memnuniyetini değerlendirmek amacıyla yapılır.
Satın Alma Grubu (Buyers Group/Procurers): Satın Alma Grubu, ticarileşme öncesi tedarik projeleri kapsamında oluşturulan ve genellikle kamu veya özel sektör kuruluşlarından oluşan bir gruptur. Bu grup, genellikle benzer ihtiyaçları olan kuruluşlar ile iş birliği yaparak toplu satın alma yapılmasını sağlar.
Şeref Beyanı (Declaration on Honour):Bir kuruluşun proje başvurusunda bulunurken belirli taahhütleri ve beyanları kabul ettiklerini onayladıkları resmi bir belgedir.Bu beyan, yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesini teminat altına alır ve genellikle hibe veya sözleşme alım sürecinin bir parçasıdır.
Tedarikçiler (Suppliers): Proje içerisinde mal veya hizmet sağlayan işletmeler veya kişilerdir. Bu tedarikçiler, genellikle belirli bir ürün veya hizmet için ticarileşme öncesi süreçlerde bir alıcı veya alıcı grubuyla iş birliği yaparlar.
Teklif Çağrıları (Call for Proposals): Teklif çağrıları, Avrupa Birliği tarafından verilen açık finansman davetleridir. AB politikalarını destekleyen eylem veya projeleri en etkin şekilde güçlendirmeyi amaçlayan mali katkılardır.
Teletıp (Telemedicine): Sağlık hizmetlerinde mekâna ve zamana bağlı kalmaksızın internet tabanlı gelişmiş iletişim teknolojilerine uyumlu olarak kullanılan uygulama ve araçlar bütünüdür.
Temel Kullanılabilir Sonuçlar (Key Exploitable Results - KERs): Bir AB projesinin sonuçları arasında yer alan ve proje sona erdikten sonra hedeflenen etkilerin elde edilmesine yönelik olarak genellikle ticari, teknolojik, toplumsal veya ekonomik açıdan önemli olan ve proje sürecinde elde edilen bilgi, ürün veya hizmetlerin ticarileştirilmesi, yeniliklerin yayılması veya toplumsal fayda sağlanması gibi alanlarda değerlendirilen önemli sonuçları ifade eder.
Ticarileşme Öncesi Tedarik (Pre-Commercial Procurement - PCP):Yenilikçi ürün ve hizmetlerin geliştirilmesini teşvik etmek için yapılan bir tür kamu ihalesi yöntemidir. PCP sürecinde, henüz ticari olarak mevcut olmayan yenilikçi çözümleri geliştirmek için kamu kuruluşları araştırma ve geliştirme hizmetleri satın alır.
Uygunluk kriterleri (Eligibility Criteria): Bir adayın ihale/teklif çağrısında yer almasına ve AB tarafından finanse edilen bir kontrat yapmasına izin verilmesi için gereken birtakım şartları içerir.
Yararlanıcı (Beneficiary): Proje teklif çağrıları kapsamında destek almaya hak kazanan gerçek veya tüzel kişilerdir.
Yenilik Ağı (Innovation Network): Farklı paydaşlar tarafından bilgi ve kaynakların paylaşıldığı bir ağ yapısıdır.
Yenilik Tedariki (Innovation Procurement): Kamu ve özel sektör kurumlarının yenilikçi ürünleri, hizmetleri veya çözümleri araştırma ve geliştirme yoluyla satın almak için kullandıkları bir yaklaşımı ifade eder. Bu yaklaşım, geleneksel tedarik süreçlerinden farklı olarak, yenilikçi ürünleri ve çözümleri öne çıkarır ve bu alanda yenilik yapmayı teşvik eder.
Yenilikçi Çözümlerin Kamu Alımı (Public Procurement of Innovative solutions - PPI):Kamu kurumları ve kuruluşlarının ihtiyaç duydukları ürün ve hizmetler için yenilikçi çözümleri arama, satın alma ve uygulama sürecini ifade eder. Bu yaklaşım, geleneksel ihale yöntemlerinin ötesine geçerek, yenilikçi teknolojileri, ürünleri ve hizmetleri teşvik etmeyi amaçlar.
Zaman Çizelgesi (Schedule): Proje faaliyetlerinin zaman dilimlerine göre planlandığı ve takip edildiği belgedir.